Λίμνη και Άνθρωπος

Η λίμνη Παμβώτιδα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της φυσιογνωμίας της περιοχής και αποτελεί για τους Γιαννιώτες σημαντικό σημείο αναφοράς τους, καθώς καθορίζει την ιστορική και πολιτιστική τους ταυτότητα, ιδιαίτερα μέσω της σχέσης τους με τη λίμνη κατά την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Σήμερα, το σύνολο του πληθυσμού στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης πλησιάζει τις 100.000 άτομα. Οι Γιαννιώτες καθώς και όλοι οι άλλοι κάτοικοι του λεκανοπεδίου χρησιμοποιούν τις υγροτοπικές αξίες της λίμνης σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό ως άμεσο ή έμμεσο πόρο διαβίωσης και η κατάσταση του φυσικού της περιβάλλοντος επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής τους. Οι περιοχές όπου ασκείται η μεγαλύτερη ανθρωπογενής πίεση προκύπτουν να είναι το Νησί και η Δυτική όχθη της λίμνης, κυρίως μπροστά από την πόλη των Ιωαννίνων και το Πέραμα, περιοχές όπου ανθεί πληθώρα και ποικιλία υποδομών αναψυχής που χρησιμοποιούνται τόσο από επισκέπτες όσο και από τους κατοίκους της πόλης των Ιωαννίνων. Ταυτόχρονα μια σειρά οικονομικών δραστηριοτήτων που εκμεταλλεύονται διαφορετικούς πόρους που σχετίζονται με τη λίμνη φαίνονται να ασκούνται στα περίχωρα αυτής με επιδράσεις κάποιες φορές αρνητικές τόσο για την ποιότητα των υδάτων της (π.χ. κτηνοτροφικές μονάδες, καλλιέργειες, οικιστικά λύματα) όσο και στην ποιότητα της αισθητικής του τοπίου (π.χ. οικοδομικοί συνεταιρισμοί που εκμεταλλεύονται τη θέα προς τη λίμνη, αλλά  αλλοιώνουν τον χώρο που την περιβάλλει κτλ.). Πιο συγκεκριμένα η κτηνοτροφία αποτελεί την κύρια οικονομική δραστηριότητα στο Νομό Ιωαννίνων, ακολουθεί η γεωργία, ενώ ο τομέας της αλιείας έχει αναπτυχθεί στην Κοινότητα Νήσου Ιωαννίνων και στο Δήμο Περάματος.

Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες από το παρελθόν έως σήμερα ασκούν πιέσεις με αρνητικές συνέπειες στους φυσικούς οικοτόπους της λίμνης Παμβώτιδας κατά συνέπεια και στη χλωρίδα και πανίδα της ευρύτερης περιοχής. Οι κυριότερες αρνητικές επιδράσεις συνοψίζονται παρακάτω:

1. η αποξήρανση της λίμνης Λαψίστας και δημιουργία αναχώματος που είχαν ως άμεσα αποτελέσματα την απώλεια των περιοδικά κατακλυζόμενων υγρών λιβαδιών και των ρηχών εκτάσεων της λίμνης, με σοβαρές επιπτώσεις στη χλωρίδα, πανίδα και ορνιθοπανίδα της περιοχής

2. οι επιχωματώσεις (μπαζώματα) και οι εκχερσώσεις παρόχθιας βλάστησης με αποτέλεσμα την ποσοτική μείωση της επιφάνειας των παρόχθιων φυτοκοινωνιών και την καταστροφή των παραλίμνιων ενδιαιτημάτων

3. η διατάραξη του υδατικού ισοζυγίου της λίμνης (κατασκευή αναχώματος και υδατοφράγματος, αλόγιστη απόληψη νερού) και η ρύπανση (αστική, ρύπανση από κτηνοτροφικά απόβλητα, από γεωργικές καλλιέργειες) που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ευτροφικών καταστάσεων και την υποβάθμιση της ποιότητας του νερού ανεξέλεγκτη αναψυχή

Η υιοθέτηση ενός πλαισίου βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή θα συνέβαλλε αποφασιστικά στην διευθέτηση των χρόνιων προβλημάτων της λίμνης και στη διατήρηση του μοναδικού αυτού οικοσυστήματος στο πέρασμα του χρόνου.

Μετάβαση στο περιεχόμενο